VSME Module B4: Rapportage over vervuilende stoffen in lucht, water of bodem

In deze gids lees je wat VSME-module B4 inhoudt, wanneer je moet rapporteren over vervuiling, welke gegevens je moet verzamelen en hoe je dat doet volgens de VSME-standaard.

  1. Wat is VSME Module B4?

  2. Voor wie is VSME B4 verplicht?

  3. Welke gegevens moet je invullen bij VSME B4?

  4. Waarom is module B4 belangrijk?

  5. Veelgestelde vragen over VSME B4

  6. Voorbeeld uit de praktijk

  7. Tijdsbesteding & benodigde documenten voor VSME B4

  8. Slimmer rapporteren met Greenreporting

  9. Download de gratis VSME-gids, inclusief voorbeeldrapport

Wat is VSME Module B4?

Module B4 gaat over het rapporteren van vervuilende stoffen die je onderneming uitstoot of loost in lucht, water of bodem. Deze module is alleen verplicht als je hier al wettelijk of vrijwillig over rapporteert. Je hoeft geen nieuwe metingen te doen, maar geeft een overzicht van gegevens die je al hebt verzameld of gerapporteerd, bijvoorbeeld aan een milieudienst of via een milieumanagementsysteem (EMS).

Voor wie is VSME B4 verplicht?

Alleen organisaties die nu al rapporteren over vervuilende stoffen – bijvoorbeeld vanwege een vergunning of EMS-certificering – moeten B4 invullen. Heb je geen verplichting of rapportage op dit vlak? Dan kun je dat aangeven. In dat geval ben je klaar met deze module.

Welke gegevens moet je invullen bij VSME B4?

De standaard vraagt het volgende:

  1. Rapporteert je onderneming over vervuilende stoffen?

    • Ja, verplicht

    • Ja, vrijwillig

    • Nee

    2. Indien ja, geef per stof aan:

    • De naam van de stof (bijv. stikstofoxiden, fijnstof, zware metalen)

    • De uitgestoten of geloosde hoeveelheid (in kilogram per jaar)

    • Het medium waarin het terechtkomt:

      • Lucht

      • Water

      • Bodem

Je mag eventueel ook verwijzen naar een externe bron (zoals een overheidsdatabase, jaarverslag of EMS-rapport).

Voorbeelden van relevante stoffen: NOₓ, SOₓ, fijnstof (PM10/PM2.5), kwik, lood, oplosmiddelen, etc.

📌 Wil je dit niet handmatig berekenen? Tools zoals Greenreporting voeren de berekening automatisch uit op basis van je invoer.

Waarom is module B4 belangrijk?

Deze module helpt je aantonen dat je zicht hebt op bredere milieu-impact dan alleen CO2-uitstoot. Voor sommige bedrijven – vooral in productie, transport of afvalverwerking – is vervuiling een relevant thema voor vergunningen, reputatie en risicomanagement. Het rapporteren hiervan:

  • Laat zien dat je voldoet aan je verplichtingen

  • Ondersteunt transparantie richting klanten of financiers

  • Versterkt je duurzaamheidsverslag in sectoren met milieudruk

Veelgestelde vragen over VSME B4

🧾 Moet ik deze module altijd invullen?

Nee. Alleen als je onderneming al rapporteert over vervuilende stoffen, moet je B4 invullen. Zo niet, dan geef je aan: “Niet gerapporteerd”.

📄 Wat als ik mijn gegevens al ergens openbaar heb gemaakt?

Dan kun je in plaats van handmatige invoer verwijzen naar een externe bron – zoals een URL of een openbaar rapport.

🧪 Wat zijn voorbeelden van vervuilende stoffen?

Typische stoffen zijn:

  • Voor lucht: stikstofoxiden (NOₓ), zwaveloxiden (SOₓ), fijnstof, CO

  • Voor water: zware metalen, fosfaat, nitraat

  • Voor bodem: minerale oliën, chemische reststoffen

Gebruik waar mogelijk classificaties zoals in je EMS-rapport of een vergunningaanvraag.

💡 Wat als ik alleen onderaannemers gebruik?

Als je niet zelf emissies hebt, maar werkt met derden die dat mogelijk wel doen, hoef je hier niets in te vullen. Module B4 gaat alleen over jouw eigen directe uitstoot of lozingen.

Voorbeeld uit de praktijk (VSME B4)

Situatie:
Een middelgrote drukkerij werkt met oplosmiddelhoudende inkten en heeft een vergunning voor het lozen van vluchtige organische stoffen (VOS) via een afzuiginstallatie. De onderneming is ISO 14001-gecertificeerd en rapporteert jaarlijks aan de omgevingsdienst.

Toepassing in B4:

  • Rapporteert u hierover? → Ja, verplicht

  • Stof 1: Isopropanol (lucht), 120 kg/jaar

  • Stof 2: Ethylacetaat (lucht), 45 kg/jaar

De drukkerij verwijst ook naar haar emissierapport op het portaal van de regionale milieudienst. Omdat deze data al publiek zijn, hoeven ze niet handmatig herhaald te worden.

Voordeel:
Door dit kort in te vullen in module B4 en naar het externe rapport te verwijzen, voldoet het bedrijf aan de rapportage-eis zonder extra administratie.

Tijdsbesteding & benodigde documenten voor VSME B4

Gemiddelde tijdsbesteding: 5–20 minuten, tenzij je veel stoffen moet invoeren of gegevens moet opzoeken.

Benodigde documenten:

  • Jaarverslag of duurzaamheidsverslag (indien beschikbaar)

  • Milieuvergunning of EMS-rapportage

  • Emissierapportages aan overheidsdiensten

  • Eventuele publieke links naar je milieugegevens

Slimmer rapporteren met Greenreporting

Het handmatig berekenen van Scope 1- en Scope 2-emissies is mogelijk, maar foutgevoelig en tijdrovend. Wil je tijd besparen en fouten voorkomen? Gebruik dan een VSME-tool zoals Greenreporting: deze berekent je uitstoot automatisch zodra je je energie- en mobiliteitsgegevens invoert.

  • Berekent automatisch je CO2-uitstoot (inclusief emissiefactoren)

  • Genereert direct een rapport in PDF of Excel

  • Volgt de opbouw van VSME, met uitleg en voorbeelden bij elke stap

  • Automatische, slimme berekeningen en AI in elke module

  • Gaat verder dan rapportage: stel doelen, en zie dashboards voor monitoring om te verduurzamen- automatisch op basis van jouw ingevulde gegevens.

Download de gratis VSME-gids, inclusief voorbeeldrapport

Alles wat je moet weten om vandaag te starten met rapporteren volgens de VSME-standaard.

Meld je aan, en ontvang gratis onze volledige VSME-Basis gids op de mail.

✓ Volledige gids in PDF-vorm

✓ Uitgebreide uitleg en voorbeelden om tot jouw eerste VSME-rapport te komen

✓ Inclusief voorbeeldrapport

Veelgestelde vragen over de VSME

  • Nee. De VSME-standaard is vrijwillig opgesteld door EFRAG (dezelfde instantie achter de CSRD) voor kleine en middelgrote ondernemingen. Het doel is om mkb’ers te helpen gestructureerd te rapporteren over duurzaamheid zonder een volledige CSRD-rapportage te moeten opstellen.
    Let op: steeds meer klanten, ketenpartners en financiers vragen er wél om.

  • De CSRD is verplicht voor grote bedrijven (vanaf ±500 fte, beursnotering en andere gevallen) en vereist uitgebreide ESG-rapportage.


    De VSME-standaard is een toegankelijke, gesimplificeerde richtlijn voor kleinere bedrijven. Het is minder complex, maar sluit wel aan op de structuur van CSRD.

  • Ja. Een VSME-rapport laat op een duidelijke en erkende manier zien wat jouw bedrijf doet op het gebied van duurzaamheid. Steeds vaker vragen overheden, corporates en gemeenten om ESG-informatie bij aanbestedingen — een VSME-rapport is dan een sterk antwoord.

    • Basic: je geeft aan of je beleid hebt, wat je al doet, en rapporteert onder andere je scope 1 en 2 uitstoot, je afval en wat basis kenmerken over je personeel.

    • Comprehensive: je gaat dieper in op je strategie, risico’s, governance en prestaties. Dit niveau is vooral relevant als je duurzaamheid meer strategisch wilt verankeren of dat gevraagd wordt in de keten.

    Greenreporting ondersteunt beide niveaus — afhankelijk van het pakket dat je kiest.

  • Geen probleem. De VSME-standaard is juist bedoeld als startpunt. Je kunt aangeven waar je nog geen beleid of doelen hebt, en alsnog een rapport opleveren. Zo toon je transparantie én laat je zien dat je in beweging bent.

  • Dat is niet zeker. De verwachting is dat de VSME-standaard (of een variant daarop) in de komende jaren de norm wordt voor mkb-bedrijven, zeker als ze samenwerken met grotere organisaties die onder de CSRD vallen, en ook bij overheidsaanbestedingen en leningen bij banken. Door nu al te beginnen, ben je voorbereid en voorkom je later inhaalslagen.

  • Nee. Je geeft zelf aan welke thema’s relevant zijn voor jouw bedrijf. De VSME-standaard is modulair opgebouwd: je hoeft dus alleen te rapporteren over wat op jou van toepassing is (uitzonderingen daargelaten)

  • Met Greenreporting hoef je de standaard niet zelf uit te pluizen. Je beantwoordt vragen in gewone taal, en onze tool:

    • Rekent automatisch je CO2-uitstoot uit

    • Bouwt een volledig rapport conform VSME

    • Geeft handvatten, tips en voorbeelden

    • En bespaart je tot 90% tijd

Zin om zelf aan de slag te gaan?

Maak je eigen duurzaamheidsrapport met Greenreporting – gratis maken, je betaalt pas als je tevreden bent en downloadt.

✓ Meet, beheer en verlaag je CO2-uitstoot

✓ Maak automatisch complete duurzaamheidsrapporten

✓ Gratis proberen, geen verbogen kosten